Op zaterdag 18 november a.s. hopen we in Amare in Den Haag als gast van het Instituut voor Sonologie / Koninklijk Conservatorium onze jaarlijkse bijeenkomst te beleggen rond het thema ‘Restauratie van oude opnamen, een zoektocht naar authenticiteit’.

De middag begint om 13.30 uur.

De aanleiding voor de keuze van dit thema zijn de opzienbarende uitgaven door de WMS van cd’s van Mengelberg met muziek van Mahler en Strauss en de dubbel-cd met muziek van Beethoven. De WMS probeert hiermee ‘de belevenis’ uit Mengelbergs dagen te benaderen. Ook zijn er nieuwe plannen voor heruitgaven uit Mengelbergs discografie.

Tijdens deze middagbijeenkomst worden drie lezingen gegeven.

1. Kees Tazelaar, hoofd sonologie van het KC, verzorgde talrijke cd-uitgaven met gerestaureerd historisch geluidsmateriaal van elektronische muziek (Varèse, Badings, Raaijmakers, Boerman). Zijn werkzaamheden op het gebied van restauratie, reconstructie en ruimtelijke weergave van historische composities uit het elektronische muziekrepertoire lijken op het eerste gezicht ver af te staan van de heruitgaven van muziek van Mahler en Beethoven onder leiding van Mengelberg. Toch spelen dezelfde dilemma’s hier een rol: is het acceptabel om bandruis en montageclicks te verwijderen, of horen die bijgeluiden bij het originele werk? Moeten de (elektro)akoestische omstandigheden van destijds vandaag de dag worden meegewogen bij uitvoeringen in concertzalen en cd-uitgaves? En waarop moeten keuzes zijn gebaseerd wanneer er sprake is van meerdere authentieke geluidsdragers van hetzelfde werk? Kees Tazelaar heeft deze vragen vaak kunnen stellen aan de componisten van de werken waarover hij zich ontfermde en zal hierover vertellen aan de hand van een aantal muziekvoorbeelden.
    
2. Wim Prinssen (als akoestisch adviseur betrokken bij vele concertzalen en studio’s in binnen- en buitenland waaronder Amare in Den Haag) zal na een korte toelichting over de akoestiek van de zalen in Amare, spreken over de beroemde akoestiek van het Concertgebouw en de invloed die Mengelberg daarop gehad heeft. Voor een verantwoorde restauratie van de vele in deze zaal gemaakte opnamen, willen we die klank behouden. Het proces begint met het selecteren van kwalitatief goede dragers, zoals 78-toeren handelsplaten en live-opnamen, om deze vervolgens te ontdoen van tikken, gekraak, ruis en andere stoorgeluiden. Grondig “schoonmaken” dus, echter zonder verlies van muzikale informatie.
    
3. Jochem Geene (al meer dan 25 jaar actief met het maken van hoogwaardige opnamen voor nationaal en internationaal gerenommeerde artiesten, platenlabels en orkesten) zal vervolgens met behulp van het edit-systeem waarmee hij dagelijks werkt de diverse nabewerkingen  toelichten en op de verschillende stadia die daarbij doorlopen worden nader ingaan. Met behulp van luistervoorbeelden zullen de originele opnamen in real time vergeleken worden met reeds nabewerkte gedigitaliseerde opnamen. Aan bod komen onder andere het toepassen van equalisatie, compressie limiting, het toevoegen van harmonischen en de gevolgen die deze nabewerkingen weer hebben op het kwetsbare bronsignaal. Daarnaast wordt ingegaan op het creëren van een ‘pseudo stereo’ geluidsbeeld en alle bijkomende processing die daarvoor noodzakelijk is waarbij toevoegen van galm in combinatie met specifieke software een belangrijke rol spelen om zo uiteindelijk tot een luisterervaring te komen die dichter bij de realiteit staat dan de oorspronkelijke mono-opnamen konden weergeven.

We hopen ook tijdens deze middag over dit thema ruimte voor vragen en discussie te hebben, afgewisseld met heel wat geluidsfragmenten. De middag zal tot ongeveer 16.30 uur duren. De toegang tot deze bijeenkomst is vrij. Tussendoor wordt een koffie/theepauze gehouden. Na afloop is er een nazit. Introducees van harte welkom!

Meldt u zich in verband met de catering a.u.b. aan via: info@willemmengelberg.nl

Amare ligt aan het Spui/Turfmarkt en bevindt zich op loopafstand van Den Haag Centraal Station (minder dan 10 minuten).

29 oktober 2023