Chasa Mengelberg: de 'dochter' van Mengelberg

Chasa Mengelberg, een afgelegen chalet in het gehucht Hof Zuort in het Zwitserse Unterengadin nabij Vna en Sent, werd door Willem Mengelberg in 1911 en 1912 gebouwd en in  de jaren daarna nog verfraaid en uitgebreid. Wie er geweest is, is alleen al onder de indruk van die prestatie, want alleen een zeer smal weggetje van enige kilometers leidt vanuit het dal naar deze schitterende plek. Dit vakantiehuis van Mengelberg, later wel Chasa Mengelberg genoemd, speelde een belangrijke rol in zijn leven.

Hij ontving er vele gasten, vrienden en relaties waaronder ook (muzikale) beroemdheden. Hij begon zijn verblijf aldaar vooral met rust en afzondering, om los te komen van zijn inspannende werkzaamheden als dirigent en uit te rusten. In de loop der jaren verwierf Mengelberg landerijen om zijn huis, legde een moestuin aan, liet een kapel bouwen, alsook een washuis. De kapel werd gaandeweg aangekleed met fraaie kunsthistorisch schatten die Mengelberg graag verzamelde. De kapel werd voorzien van een klein carillon waarmee hij dikwijls het vertrek van logeergasten muzikaal begeleidde. Dat carillon weerklonk op fraaie wijze door het dal en liet daarmee bij velen een onuitwisbare indruk achter.

Na de Tweede Wereldoorlog werd Zuort zijn ballingsoord. Mengelberg had door de ereraad een verbod gekregen om in Nederland te dirigeren en van de Nederlandse overheid kreeg hij geen paspoort om Zwitserland te verlaten. Mengelberg overleed in zijn chalet op 22 maart 1951. Een week later zou zijn uitsluiting om in Nederland op te treden voorbij zijn en had hij er weer mogen dirigeren ...

Vakantieoord voor verdienstelijke musici en vanaf 2010 in particulier eigendom

Vanaf 1951 is Chasa Mengelberg beheerd door de Zwitserse Willem Mengelberg Stiftung die via Mengelbergs laatste wilsbeschikking hiertoe gemachtigd werd. Van die tijd werd een gastenverblijf opgezet om musici een welverdiende vakantie te kunnen geven. Aanvankelijk betaalde de Stiftung de musici om naar Zwitserland te komen, later betaalden musici reis en verblijf zelf. In de loop der jaren ’90 werd het voortbestaan van Chasa Mengelberg bemoeilijkt doordat de belangstelling om er een vakantie te houden terugliep en tegelijkertijd het jaarlijks onderhoud telkens opnieuw om fundamentele investeringen vroeg. Daarom besloot de Willem Mengelberg Stiftung om Mengelbergs fraaie chalet en de bijbehorende boerderij en landerijen te koop aan te bieden.

Begin 2010 werd Chasa Mengelberg en alles wat daartoe behoorde verkocht en kon dr Peter Robert Berry uit St. Moritz zich de nieuwe eigenaar noemen. Dat gaf vreugde omdat dr. Berry het voornemen koesterde Chasa Mengelberg in zijn huidige toestand te conserveren en de ‘Wirtschaft’ en het verblijf in Zuort weer volop te stimuleren, zij het op een andere leest geschoeid. Berry heeft dat inderdaad ook ten uitvoer gebracht en langzamerhand krijgt Chasa Mengelberg aldus een ‘nieuw’ leven. Ook wil de nieuwe eigenaar er culturele evenementen organiseren. Het verheugt de Willem Mengelberg Society dat de nieuwe eigenaar voornemens is op deze wijze verantwoord en ondernemend met dit deel van de nalatenschap van Willem Mengelberg om te gaan.

Frits Zwart